Czy sędzia może być sędzią we własnej sprawie? – FILM

Sędzia nie może orzekać we własnej sprawie. Co właściwie oznacza „własna sprawa”?

Jakie zagadnienia poruszam w filmie?

Zapraszam do oglądania!

Film okazał się przydatny? Zachęcam do subskrypcji kanału, zostawienia komentarza i łapki w górę.

Jeśli wolisz czytać niż oglądać, poniżej znajdziesz zagadnienia, które poruszam w filmie, w formie artykułu.

Gdy sprawa bezpośrednio go dotyczy

Sędzia nie może orzekać w sprawie, w której ze stroną procesu pozostaje w takim stosunku, że wyrok mógłby oddziaływać bezpośrednio na sędziego. Zagmatwane? Zaraz wyjaśnię, o co w tym chodzi na przykładzie procesów frankowych.

Coraz więcej osób chce, by unieważnić ich kredyt we frankach. Sędziowie coraz częściej rezygnują z orzekania w tych sprawach, to znaczy „wyłączają się”. 

Zdarza się tak wtedy, gdy sędzia ma kredyt we franku szwajcarskim w banku, który jest stroną pozwaną procesu. Jeżeli sędzia dostaje do rozpoznania sprawę kredytobiorców z kredytem w banku X, a sam ma kredyt hipoteczny w tym banku, wyłącza się.

Jeśli składam w imieniu moich klientów pozew frankowy i widzę, do jakiego sędziego została sprawa przydzielona, wiem, że za chwilę, ten sędzia się wyłączy, ponieważ on ma właśnie pozew w tym banku, którego sprawa dotyczy. Sędzia jest zainteresowany rozwiązaniem danej sprawy i jej wynik mógłby oddziaływać na niego bezpośrednio. 

Gdy sędzia jest spokrewniony ze stronami procesu

Kiedy jeszcze sprawa jest „własna”? Kiedy małżonek, krewni lub powinowaci sędziego są stroną. Przy czym sędzia nie może orzekać w sprawach powinowatych w linii bocznej do drugiego stopnia w dół, natomiast krewnych w linii bocznej do czwartego stopnia.

Sędzia nie może też być sędzią w sprawach osób, które przysposobił (adoptował) lub z którymi łączy go opieka lub kuratela.

Gdy wcześniej pomagał jako adwokat w danej sprawie

Sędzia nie może orzekać w sprawach, w których zanim stał się sędzią, był (lub jest) pełnomocnikiem. 

W sprawach, które wcześniej rozpatrywał w pierwszej instancji

Czy to możliwe, żeby ten sam sędzia rozpatrywał sprawę w pierwszej i drugiej instancji? Tak, jeśli najpierw orzekał w sądzie rejonowym, a potem dostał awans i zaczął pracę w sądzie okręgowym. Może się tak zdarzyć, że trafi do niego ta sama sprawa, w której wydał wyrok przed awansem. Wówczas nie może w niej orzekać.

We wszystkich tych przykładach sędzia jest wyłączony ze sprawy z mocy prawa.

Zostaje jeszcze jeden przypadek, gdy sędzia powinien zaniechać orzekania

Gdy nie może zachować obiektywizmu

Za każdym razem, gdy sędzia uzna, że nie będzie obiektywny, ma możliwość wyłączenia się na swój wniosek. Taki wniosek mogą złożyć także inni uczestnicy postępowania sądowego, gdy podejrzewają brak obiektywizmu sędziego.

Sędzia nie może orzekać we własnej sprawie. Własnej, to znaczy takiej, której wynik będzie go bezpośrednio dotyczył. A także takiej, w której bierze udział jego rodzina. Oraz takiej, w której sam już orzekał, lub był pełnomocnikiem. Sędzie może się wyłączyć ze sprawy, kiedy uzna, że nie zachowa obiektywizmu.