Papiery, czyli o aktach sądowych – FILM

Jak duże mogą być akta sądowe? Ile stron liczą? Jak długo dokumenty sprawy są przechowywane w sądzie? Czy każdy może się z nimi zapoznać?

Jakie zagadnienia poruszam w filmie?

Zapraszam do oglądania!

Film okazał się przydatny? Zachęcam do subskrypcji kanału, zostawienia komentarza i łapki w górę.

Jeśli wolisz czytać niż oglądać, poniżej znajdziesz zagadnienia, które poruszam w filmie, w formie artykułu.

Papiery, czyli o aktach sądowych

Papiery sądowe albo, poprawnie mówiąc – akta sądowe, dzielą się na tomy. Jeden tom ma 200 kartek. Dla porównania ryza papieru ma 500 kartek. Przy okazji sprawdziłam – waży 2,5 kg. Gdy akta sprawy dojdą do 200 kartek, pracownicy sekretariatu rozpoczynają kolejny tom. Tych tomów może być nieskończenie wiele. 

Moje największe akta sądowe dotyczyły sprawy karnej. Liczyły 18 tomów, czyli 3600 kartek. Czy przejrzałam je wszystkie? Tak, jedną po drugiej. Nie znaczy to, że każdą stronę czytałam równie wnikliwie. W aktach są mniej i bardziej istotne pisma. Są jednak takie karty, które faktycznie trzeba dokładnie studiować.

Jak zapoznać się z aktami sądowymi?

Osoba, której dotyczy sprawa sądowa, może pójść do czytelni sądu, w którym sprawa się odbywa i zawnioskować o udostępnienie akt. Musi znać sygnaturę akt tej sprawy i okazać dokument potwierdzający dane osobowe. Dostanie wtedy papiery sprawy do wglądu w czytelni.

Po otrzymaniu akt do czytania może sobie robić notatki z tych dokumentów. Może także robić ich zdjęcia. Niektórych stron nie wolno fotografować, np. tych, które zawierają tajemnicę bankową czy skarbową. Przed wydaniem akt do czytania zostaniesz poinformowany o tym zakazie, jeśli dotyczy sprawy, która Cię interesuje.

Można również poprosić, aby pracownik sądu zrobił ksero akt sądowych. Od razu zaznaczę, że to się nie opłaca. Strona kosztuje 1 zł! W moich największych aktach sądowych za samo ksero musiałabym zapłacić 3600 zł. Takie ksero to kosztowna sprawa.

Akta standardowej sprawy rozwodowej

Standardowa sprawa sądowa liczy od 1 do 3 tomów akt, czyli od kilkunastu do 600 kart. Liczba dokumentów zależy od stopnia skomplikowania sprawy. Rozwód bez orzekania o winie i bez alimentów może liczyć około 40 stron. Sprawa z orzekaniem o winie, alimentami na małżonka i dzieci, może mieć nawet 500.

Najgrubsza sprawa w Polsce

Akta sprawy afery Amber Gold miały 886 tomów akt. Po przeliczeniu na karty daje to 177 200. Jestem ciekawa, czy obrońcy przejrzeli każdą kartę. W sprawie afer Amber Gold było wielu pokrzywdzonych, więc zeznania każdej z tych osób miały duży wpływ na ilość akt sądowych. 

Sam wyrok liczył 59 tomów akt, czyli 11 200 kart. Sędzia odczytywała ten wyrok około 5 miesięcy. Przyznam, że kusiło mnie, by pojechać do Gdańska i zobaczyć na żywo, jak wygląda odczytywanie takiego wyroku. 

Pierwszego dnia odczytywania wyroku, na salę rozpraw stawiło się mnóstwo dziennikarzy, którzy chcieli jak najszybciej podać wyrok opinii publicznej. Szybko się jednak przekonali, że nie prędko poznają cały werdykt. Przez większą część odczytywania wyroku, sędzia czytała wyrok do pustych ścian. Nikt się nie stawiał, choćby w charakterze publiczności.

Podczas trwania tej sprawy sądowej zmieniono zapisy Kodeksu Postępowania Karnego, aby w następnym tak dużym procesie sędzia wygłaszający wyrok, mógł podać go w skróconej wersji, zamiast go w całości odczytywać. Nowelizacja nie objęła jednak samej sprawy Amber Gold.

Kiedy w trakcie aplikacji miałam praktyki jako protokolantka sądowa, byłam świadkiem tego, że sędzia wygłaszał wyrok do pustych ścian. Zasadą jest, że wyrok zawsze musi zostać przeczytany, nawet wtedy, gdy na posiedzenie nikt się nie stawi. I w praktyce wygląda to w ten sposób, że sędzia i protokolant są sami na sali rozpraw. Sędzia odczytuje wyrok, a protokolant stoi i jako jedyny się temu dzielnie przysłuchuje.

Jak długo przechowuje się papiery w sądzie?

Ustawodawca szczegółowo opisał co, gdzie i jak długo ma być przechowywane. Akta są podzielone na tzw. akta A i akta B. 

Akta A to istotniejsze sprawy, które przechowuje się w archiwum państwowym. Akta B mogą być przechowywane w sądzie i po pewnym czasie zniszczone. Do akt z symbolem A zaliczone są sprawy np. o szerzenie faszyzmu i terroryzm. Natomiast akta z symbolem B to są sprawy, można powiedzieć, zwyczajne. 

Przykładowo sprawy o rozwód muszą być przechowywane 30 lat w sądzie, ale już sprawy o podział majątku, kiedy w skład tego majątku wchodzi nieruchomość, muszą być przechowywane aż 50 lat. Sprawy o naruszenie prawa autorskiego i wynalazczego są przechowywane w archiwum państwowym, a nie w sądzie. 

Jak długo i gdzie akta Twojej sprawy będą przechowywane zależy to od tego, czego ta sprawa dotyczy i co o tym mówi rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości o przechowywaniu akt.