Żyjesz w związku, nie macie ślubu i dobrze Wam z tym. Na świat niedługo przyjdzie Wasza pociecha. Sprawdź, jakich formalności nie przegapić, by według prawa Wasze dziecko miało oboje rodziców i odpowiednie nazwisko.
Zgodnie z danymi GUS z 2019 roku, co czwarte dziecko urodzone w Polsce, pochodziło ze związku partnerskiego, zwanego staroświecko konkubinatem. Czy status rodziców, żyjących bez ślubu jest inny niż „rodziców-małżonków”? Czy konkubinat ogranicza prawa rodzicielskie?
Dziecko urodzone w związku partnerskim a domniemanie ojcostwa
W małżeństwie sytuacja jest jasna. Gdy urodzi się dziecko, jego domniemanym ojcem jest mąż. I to on zostanie wpisany w akcie urodzenia dziecka. Jest to tzw. domniemanie ojcostwa. O ustaleniu ojcostwa pisałam już szerzej na blogu.
Natomiast, gdy dziecko urodziło się w związku partnerskim, sytuacja jest inna. Ojcem jest ten, którego wskaże matka dziecka. Albo potwierdzi ona ojcostwo mężczyzny, który zgłosił się do Urzędu Stanu Cywilnego.
Formalności przed urodzeniem dziecka w związku partnerskim
Ojciec może uznać dziecko jeszcze przed jego narodzinami. Oboje rodzice zgłaszają się do Urzędu Stanu Cywilnego wraz z kartą ciąży oraz swoimi dowodami osobistymi. I zgodnie potwierdzają uznanie ojcostwa.
Formalności po urodzeniu dziecka w związku partnerskim
Kiedy dziecko już przyszło na świat, formalności także muszą dokonać oboje rodzice w Urzędzie Stanu Cywilnego. Mogą pojawić się tam wspólnie lub oświadczenie może złożyć tylko ojciec dziecka. Świeżo upieczona mama będzie miała 3 miesiące na potwierdzenie jego ojcostwa. Jeśli tego nie zrobi we wskazanym terminie, to do uznania ojcostwa nie dojdzie.
Dziecko urodzone w związku partnerskim – nazwisko
Rodzice mają prawo wyboru nazwiska dla dziecka. Niezależnie od tego, czy są oni po ślubie, czy nie. Wyboru dokonuje się w momencie uznania dziecka. Są 3 opcje: nazwisko matki, ojca lub nazwisko dwuczłonowe.
Jeśli się nie określą, dziecko otrzyma nazwisko dwuczłonowe.
Świadczenia na dziecko
Uwaga, przestroga. Wiem, że gdy rodzice są w związku niezalegalizowanym, istnieje pokusa, aby określać siebie jako samotnego rodzica. Może to pomóc zapisać dziecko do przedszkola lub uzyskać jakieś świadczenia socjalne.
To nie jest dobre rozwiązanie. Może narazić osobę składającą takie oświadczenie na nieprzyjemności lub nawet na odpowiedzialność karną. Konsekwencje zależą od tego, w jakim dokumencie taką nieprawdziwą informację się poda.
Prawa rodzicielskie rodziców dziecka ze związku partnerskiego
Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. To czy są oni po ślubie, czy nie, nie ma znaczenia. Rodzice mają prawo do decydowania o ważnych sprawach dziecka i do kontaktów z nim. Mają również obowiązek zajmować się swoją pociechą i na nią łożyć.
Nawet zakończenie związku partnerskiego nie ma wpływu na prawa i obowiązki rodzicielskie. Dopóki, dopóty sąd nie ograniczy władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, każde z nich ma obowiązek i prawo ją wykonywać.
Dziecko urodzone w związku partnerskim jest takim samym małym człowiekiem jak to, które przyszło na świat po ślubie rodziców. Trzeba jednak pamiętać o załatwieniu wyżej omówionych formalności – uznania ojcostwa (przed lub po narodzinach dziecka) oraz wyborze nazwiska dziecka.
A jeżeli nie potrafisz się dogadać z partnerem, w kwestii opieki nad dzieckiem, zawsze możesz Wasze sprawy powierzyć rozstrzygnięciu sądu.
